Инсульт-жүйке жасушаларының зақымдануы мен өлімін тудыратын ми қан айналымының жедел бұзылысы. Уақыт факторы шешуші мәнге ие "уақыт - ми" ("жоғалған уақыт - жоғалған ми") тұжырымдамасы ми инсультінде көмек шұғыл болуы керек дегенді білдіреді! Инсультті анықтау үшін 3 тапсырмадан тұратын "бет, қол, сөйлеу" сынағы жүргізіледі:
1. Науқастан күлімсіреуді, тістерін тістеуді сұрайды. Инсульт кезінде бет асимметриясы байқалады.
2. Науқастан екі қолды 5 секунд бойы 90° отыру күйінде және 45° жату күйінде көтеруді және ұстауды сұрайды. Инсульт кезінде бір қол төмендейді.
3. Науқастан қарапайым сөз тіркесін айтуды сұрайды. Инсульт кезінде науқас бұл фразаны нақты және дұрыс айта алмайды, сөйлеуі түсініксіз. Сонымен қатар басқа белгілерді анықтаңыз: - түсініксіз көру қабілетінің бұзылуы
- дененің кез-келген бөлігінде, әсіресе дененің жартысында ұйқышылдық (сезімталдықтың жоғалуы)
– кенеттен пайда болған айқын бас айналу, тұрақсыздық және тербеліс, қозғалыстарды үйлестірудің бұзылуы
- жұтынудың бұзылуы, мұрын - конвульсиялық ұстама
- ерекше ауыр, кенеттен дамыған бас ауруы, құсу.
Жедел жәрдем бригадасы келгенге дейін инсульт кезіндегі алғашқы көмек:
* Иықтарды, мойынды және басты денеге қатысты 30° көтеріп, көлденең күйге қойыңыз (жастық, киім қойыңыз).
* Таза ауа келуін қамтамасыз етіңіз (тар киімді ашыңыз, терезені ашыңыз).
* Құсудың тыныс алу жолына түсуіне жол бермеу үшін оның басын бір жаққа бұрыңыз. Ешқандай жағдайда тамақ немесе су беруге болмайды – жұтылу органдарының ішінара салдануы тамақ немесе сусынның тыныс алу органдарына енуіне және кейіннен тұншығуға әкелуі мүмкін. Басқаша айтқанда, адам тұншығып немесе тұншығып қалуы мүмкін, бұл өлімге әкелуі мүмкін.
Инсульттің алғашқы алдын-алу:
• Жүрек-қан тамырларын қалыпты сақтау инсульттің алдын алудың негізгі әдісі болып табылады.
• Дұрыс тамақтану, тым майлы және тұзды тағамдарды алып тастау керек;
• Жеткілікті физикалық белсенділік;
• Жүрек-қан тамырлары ауруларын уақтылы емдеу, артериялық гипертензия, қант диабеті, атеросклероз кезінде базистік препараттарды уақтылы қабылдау;
Инсульттің қауіп факторлары анықталған кезде невропатолог дәрігеріне тексерілу қажет! Сізге денсаулық тілейміз!